Gmina Suchedniów złożyła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego

03.08.2021

Gmina Suchedniów złożyła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 10 czerwca 2021 r. wydanego w sprawie Uchwały Rady Miejskiej w Suchedniowie z dnia 23 lipca 2020 r. nr 140/XX/2020 zmieniającą Uchwałę Nr 90/XIII/2019 Rady Miejskiej w Suchedniowie z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki takiej opłaty.

Do czasu rozpatrzenia skargi przez NSA zaskarżona uchwała pozostaje w mocy.

Kwestionowany przepis dotyczył vacatio legis tejże uchwały, czyli określonego w przepisach prawa okresu między publikacją aktu prawnego a jego wejściem w życie.

Ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych ustanowiła domyślny czas vacatio legis na 14 dni.

Przy podejmowaniu zaskarżonej uchwały Gmina uwzględniła zarówno przepisy ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych ze szczególnym uwzględnieniem nie tylko art. 4 ust. 2 ale również art. 5 ustawy, który przewiduje możliwość skrócenia 14 - dniowego vacatio legis, a wręcz dopuszcza możliwość nadania aktowi normatywnemu wstecznej mocy obowiązującej, jeżeli zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie

Celem podjęcia zaskarżonej Uchwały było zapewnienie ciągłości pomiędzy uchwałą poprzednio obowiązującą a nowymi uregulowaniami. Określony termin wejścia w życie uzasadniony był ważnym interesem Gminy zaś zasady demokratycznego państwa prawnego nie stały temu na przeszkodzie, albowiem data ta była wynikiem realizacji obowiązku ustawowego w kwestii bilansowania się opłat za odpady.

Okres Vacatio legis powinien być tak dobrany, by zapewnić adresatowi normy prawnej odpowiednią ilość czasu na zapoznanie się z treścią nowych regulacji
i podjęcie działania, które umożliwi przystosowanie się do nich.

Zasadą nadrzędną jest zatem zasada odpowiedniości okresu vacatio legis, co oznacza, że w konkretnym przypadku może istnieć potrzeba ustanowienia znacznie dłuższego bądź krótszego okresu vacatio legis.

Zgodnie z ustawą o odpadach „gospodarkę odpadami należy prowadzić w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz środowiska.

Nałożenie na władze publiczne obowiązków z zakresu ochrony środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego oznacza, że na władze publiczne Konstytucja RP nakłada określone obowiązki prawne.

Mając na uwadze konstytucyjne zasady oraz obowiązujące przepisy prawa, intencją Rady Miejskiej w Suchedniowie w momencie podejmowania zaskarżonej uchwały było nadanie jej mocy obowiązującej od daty, która wynikała
z zasad demokratycznego państwa prawa i była w danej sytuacji faktycznej jak najbardziej uzasadniona. Rada Miejska kierowała się bowiem interesem publicznym, wynikającym ze wzrostu cen 1m3 wywozu i unieszkodliwiania odpadów, co  uzasadniało skrócenie vacatio legis.

Zaskarżona uchwała została w dniu 27 lipca 2020 r. opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Świętokrzyskiego. Jej wejście w życie zostało określone na dzień 1 sierpnia 2020 roku, podczas gdy 14-dniowy termin upływał 10 sierpnia 2020 r. Należy tutaj zwrócić uwagę, że zawiadomienia o zmianie ceny zostały przygotowane i dostarczone do mieszkańców. Biorąc pod uwagę strukturę wieku mieszkańców Suchedniowa, ich stan zdrowia oraz dostęp do sieci internetowej najbardziej skuteczną formą poinformowania mieszkańców nie było zachowanie 14 - dniowego terminu vacatio legis i oczekiwanie, że mieszkańcy zapoznają się z treścią uchwalonego aktu prawnego w stosownym publikatorze urzędowym, lecz właśnie indywidualne przekazanie odpowiednich zawiadomień.

Podkreślić należy, że podejmując zaskarżoną Uchwałę Gmina kierowała się również art. 6r ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, który stanowi, że system gospodarki odpadami musi się bilansować. Z aktualnej linii orzeczniczej sądów administracyjnych oraz z opinii Regionalnych Izb Obrachunkowych wynika jasno, że Gminy do systemu nie mogą angażować swoich środków finansowych. Uzasadnienie zaskarżonej uchwały zawierało szczegółowe wyliczenia zawierające nie tylko ilości odebranych od mieszkańców z terenu gminy odpadów komunalnych z podziałem na frakcje, ale także kosztów działania systemu w I półroczu 2020 r.

Z uzasadnienia zaskarżonej uchwały jasno wynikało, że możliwość funkcjonowania i bilansowania się systemu gospodarki odpadami komunalnymi możliwe będzie wyłącznie po zmianie stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi uiszczanej przez Mieszkańców.

W ocenie Gminy była to wystarczająca przesłanka, aby spełnić wymagania określone w art. 4 ust. 2 a nawet w art. 5 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych, która umożliwia w przypadku ważnego interesu społecznego skrócenie 14 - dniowego okresu vacatio legis lub też nadanie aktowi normatywnemu wstecznej mocy obowiązującej.

Należy nadmienić, że organizacja odbioru odpadów od mieszkańców z terenu gminy jest zgodnie ustawą o samorządzie gminnym zadaniem własnym gminy. Uzasadnienie zaskarżonej uchwały wprost wskazywało, że w sytuacji, w której wysokość stawki za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie zostanie zmieniona nie będzie możliwości dalszego odbioru odpadów od mieszkańców - to z kolei naruszałoby obligatoryjny obowiązek gminy do organizacji i prowadzenia systemu.

W ocenie Gminy cała powyżej opisana sytuacja była niemożliwa do przewidzenia, jednak w momencie podejmowania zaskarżonej Uchwały została wzięta pod uwagę i przeanalizowana na płaszczyźnie wszystkich obowiązujących przepisów prawa, nie tylko w oparciu o ustawę o ogłaszaniu aktów normatywnych.

W ocenie Gminy wyrok WSA w Kielcach zapadł bez przeprowadzenia szczegółowej analizy zaskarżonej uchwały w oparciu o wszystkie przepisy prawa, na podstawie których została ona podjęta.