Obchody 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego

23.01.2023

W tym roku, z uwagi na okrągłą 160. rocznicę wybuchu, uroczystości upamiętniające zryw powstańczy z 1863 roku odbyły się w kilkunastu miejscowościach w regionie. Na mapie tej były Szydłowiec, Suchedniów, Bodzentyn i Wąchock.

Uroczystości rozpoczęły się w Szydłowcu, gdzie atakiem na rosyjski garnizon, przeprowadzonym przez oddział Mariana Langiewicza rozpoczęły się walki powstańcze.

Obchody rozpoczęły się od apelu na szydłowieckim rynku. Później odprawiona została msza w intencji powstańców, a po liturgii na grobach bohaterów zostały złożone kwiaty. Z kolei w zamku w Szydłowcu odbyła się część artystyczna. W Szydłowcu obecny był burmistrz Miasta i Gminy Suchedniów Cezary Błach.

W Suchedniowie w sobotę, 21 stycznia już o godz. 7.00 rano odprawiona została Msza św. w intencji Ojczyzny, którą koncelebrowali ks. proboszcz Marek Migocki, ks. Łuksza Kutera i ks. Marek Adamus.

Na nabożeństwie obecne były poczty sztandarowe, Rycerze Kolumba, marszałek województwa świętokrzyskiego Andrzej Bętkowski i wicewojewoda Rafał Nowak.  –W czwartek w Bodzentynie o godz. 16.30 będzie prezydent RP Andrzej Duda, który spotka się z mieszkańcami, a z jego ust usłyszymy przesłanie o znaczeniu tego zrywu niepodległościowego, ostatniej insurekcji, krwawo stłumionej przez Rosjan. A w kontekście tych wydarzeń, które mamy za naszą wschodnią granicą, będziemy o tym pamiętać – podkreślił marszałek. Wicewojewoda świętokrzyski Rafał Nowak zaznaczył, że pamięć o powstańcach styczniowych nadal trwa. –W Suchedniowie jesteśmy od wczesnych godzin porannych, by uczcić pamięć tych, którzy w 1863 r. wyruszyli w tę mroźną styczniową noc, by walczyć o wolną Polskę. Za tę pomoc i patriotyczne serce Suchedniów został spalony przez Rosjan. W związku z tym wspominamy i modlimy się dziś za tych, którzy 160 lat temu poświęcili dla nas swoje życie – dodał Rafał Nowak.

Po nabożeństwie, przy intensywnych opadach śniegu, z Suchedniowa do Bodzentyna wyruszył XXX Marsz Szlakiem Powstańców Styczniowych. Wcześniej delegacje złożyły wiązanki kwiatów pod Krzyżem Powstańczym przy ul. Bodzentyńskiej. Uczynili to: wicewojewoda, marszałek województwa, samorządy Suchedniowa, Bodzentyna, Starachowic, leśników, Związku Strzeleckiego „Strzelec”.

Przy Szkole Korpusu Kadetów sformułowana została kolumna marszowa. Przed wyruszeniem na szlak uczestników wydarzenia powitał burmistrz Miasta i Gminy Suchedniów Cezary Błach, komendant marszu Daniel Woś okolicznościowymi medalami uhonorował burmistrza Miasta i Gminy Suchedniów Cezarego Błacha i dyrektora szkoły Korpusu Kadetów Sławomira Florczaka. Po ślubowaniu kadetów, na szlak Suchedniów – Bodzentyn wyruszyło około 250 osób: żołnierze 10. Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej, Strzelcy m.in. z Limanowej i Szydłowa, członkowie Ochotniczych Hufców Pracy.

W Michniowie delegacja marszu złożyła kwiaty i zapaliła znicze w Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich, gdzie w 1943 roku Niemcy wymordowali 204 osoby, w tym 48 dzieci.

Po odpoczynku w szkole we Wzdole Rządowym, o po godzinie 14.00 marsz dotarł do Bodzentyna. Tu dołączyli do marszu kolejni jego uczestnicy i nastąpił przemarsz na Rynek Górny w towarzystwie Młodzieżowej Orkiestry Dętej Ochotniczej Straży Pożarnej w Bodzentynie.

Pod odegraniu „Mazurka Dąbrowskiego” zebranych powitał burmistrz Miasta i Gminy Bodzentyna Dariusz Skiba. Obecni byli m.in. szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, posłanka Agata Wojtyszek, senator Krzysztof Słoń i samorządowcy czterech gmin, współorganizatorów marszu.

O znaczeniu tego miejsca i roli powstania w dziejach Polski mówił szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Jan Józef Kasprzyk. –160 lat temu w wielu dworach, mieszkaniach i chałupach szykowano się do walki. To był dzień przygotowania do powstania, przekuwano kosy i czyszczono broń. W nocy z 21 na 22 stycznia 1863 roku tysiące polskich patriotów wydało okrzyk „Jeszcze Polska nie zginęła!”. Wypowiedzieli wojnę Moskwie w imię niepodległości. Poszli się bić o to, co święte: o wolność, honor i godność. Świat patrzył wtedy z podziwem na czyn powstańców, prasa zachodnia pisała o nich z uznaniem, ale wsparcia nie było. To powstanie, choć nieudane militarnie, ukształtowało i wychowało pokolenie następne, które wywalczyło niepodległość. Legiony Piłsudskiego wyszły z Oleandrów w 50. rocznicę stracenia na stokach Cytadeli Romualda Traugutta. Legioniści szli do walki z pieśnią powstańców styczniowych na ustach. Oni dokończyli to powstanie po ponad pół wieku.

Wręczono tez Krzyże Marszu Szlakiem Powstania 1863 roku oraz odznaczenia Pro Patria i Pro Bono Poloniae. Otrzymali je: Maria Zuba, prof. Urszula Oettingen, Witolda Combera i Marek Oettingen.

Szczególne wyrazy podziękowania do Daniela Wosia skierował burmistrz Bodzentyna, który w imieniu samorządów Bodzentyna, Suchedniowa, Szydłowca i Wąchocka podziękował zmarłemu roku temu Danielowi Wosiowi, inicjatorowi marszu przed trzydziestoma latami.

Podczas uroczystości odsłonięto tablicę poświęconą pierwszej defiladzie, jaką w rocznicę wybuchu powstania zorganizował generał Józef Hauke-Bosak w Bodzentynie.

– 22 stycznia 1864 roku, w pierwszą rocznicę wybuchu powstania, na bodzentyńskim rynku odbył się przegląd oddziałów wojskowych. Pod komendą gen. Hauke-Bosaka zgromadziło się blisko 5 tys. żołnierzy. Wśród nich byli również mieszkańcy Bodzentyna i okolicznych wsi.

Tablica upamiętniająca te wydarzenia została wmurowana w ścianę biblioteki Publicznej przy Górnym Rynku w Bodzentynie, z inicjatywy prof. Urszuli Oettingen, Marii Domańskiej- Nogajczyk i Witolda Combera.

Uroczystościom w Bodzentynie towarzyszyła rekonstrukcja obozu powstańczego, przygotowana przez Grupę „Stara wiara”.

Trzeciego dnia w Wąchocku, w klasztornych ogrodach rozłoży się obóz powstańczy. O godz. O godz. 11.00 przy pamiątkowej tablicy upamiętniającej rocznicę wybuchu powstania styczniowego złożone zostały kwiaty. Dalsza część uroczystości odbyła się przy pomniku Mariana Langiewicza, a zakończyła je msza w klasztorze ojców cystersów.

Centralne Obchody 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego odbywają się w tym roku pod patronatem prezydenta RP Andrzeja Dudy.

Jacenty Kita